Estonia rowerem – poznaj uroki tego nadbałtyckiego kraju

Opis trasy rowerowej przez Estonię

Estonia to kraj, który zachwyci miłośników nadbałtyckich scenerii, chcących zwiedzić miejsca nieoczywiste, oddalone nieco od głównego turystycznego nurtu. Pokonując go rowerem, można w ciągu kilku dni zobaczyć najciekawsze atrakcje – zlokalizowane zarówno w głębi lądu, jak i wzdłuż wybrzeża. Wybierając się na kilkudniową trasę, warto przemierzyć także trzy największe estońskie wyspy – Saaremę, Hiiumę oraz Muhu, na których znajdują się portowe miasteczka, majestatyczne klify i liczne latarnie morskie.

Trasa rowerowa po Estonii obfituje w piękne krajobrazy i spokojne drogi.

Co warto wiedzieć o trasie rowerowej w Estonii?

Planując wyprawę rowerem przez Estonię, najlepiej przeznaczyć na wycieczkę 7 lub 8 dni. Tyle zajmie bowiem spokojne pokonanie około 600-kilometrowej trasy, wiodącej po nadbałtyckich wysepkach. Pomimo sporego dystansu, przejażdżka ta cechuje się niskim stopniem trudności i brakiem większych wzniesień, stąd mogą wybrać się na nią także początkujący kolarze, a po podzieleniu jej na krótkie odcinki nawet dzieci. Urozmaicają ją przeprawy promowe, dzięki którym będzie ona atrakcyjna dla osób w każdym wieku. Z uwagi na długość oraz zróżnicowany typ nawierzchni, największy komfort podczas jazdy zapewni rower crossowy, gravel lub trekking.

Jak przygotować się do wyprawy rowerowej?

Proponowana trasa rowerowa po Estonii wiedzie w 90% po dobrej jakości asfalcie, a w 10% po ubitym szutrze. Nie jest ona częścią żadnego większego szlaku ani nie jest oznakowana. Niemal w całości prowadzi po drogach publicznych o bardzo małym natężeniu ruchu; ścieżki rowerowe zajmują jedyne 4% całego dystansu. Podczas jazdy mija się głównie lasy i łąki oraz obszary o niskim stopniu zaludnienia. Przewyższenie na całej długości wycieczki wynosi jedynie 66 metrów.

Szlaki w Estonii są dobrze oznakowane i łatwo jest zorientować się w terenie.

Szczegółowy przebieg trasy przez Estonię

Wycieczkę rowerem po Estonii najlepiej rozpocząć w miasteczku Lihula. Wyruszając z okolic ruin kościoła ulicą Tallinna, na wysokości centrum kultury należy odbić w lewo, w ul. Penijõe. Jadąc na wprost przez około 7 km, na rozjeździe trzeba skierować się ponownie w lewo, w stronę pozostałości dawnego klasztoru. Stąd niecałe 2000 metrów dzieli od mostu na rzece Kasari, przy którym zlokalizowana jest wiata odpoczynkowa oraz wieża widokowa.

Haapsalu to ładne, które warto zwiedzić tuż przed wyjazdem na Hiiumę.

Cofając się o kilometr i odbijając w lewo, a po chwili – w prawo i ponownie w lewo, można po około 7 km włączyć się do ruchu na głównej drodze. Skręcając w nią w lewo, a następnie w tą samą stronę po pokonaniu około 4700 metrów, da się spokojną ścieżką pośród pól i pojedynczych zabudowań dotrzeć do Haapsalu – miasta portowego w zachodniej Estonii, znanego z prozdrowotnego mikroklimatu.

Jadąc przez tą miejscowość należy wypatrywać skrętu w prawo, w ulicę Vaba. Prowadzi ona wzdłuż parku, przechodząc następnie w ul. Vee. Odbijając na moment w ul. Hommiku Kallas, można dostać się na taras widokowy, z którego rozciąga się panorama na zatokę. Przemieszczając się dalej ul. Jaani, a po dwóch manewrach w prawo i w lewo – ul. Kooli, trzeba minąć dawny budynek ratusza (obecnie znajduje się w nim muzeum), niewielki park oraz fontannę. Kontynuując przejażdżkę ul. Karja, a następnie skręcając w prawo w Saue i w lewo – w F. J. Wiedemanni, można wyjechać poza Haapsalu.

Podróżując ścieżką wzdłuż nabrzeża, na wysokości muzeum kolejnictwa należy skierować się lekko w prawo, na szutrową drogę dla rowerów. Wiedzie ona na wprost przez las na odcinku około 7 km, docierając do portu w Rohuküla. Można stąd przedostać się przeprawą promową na sąsiednią wyspę Hiiumaa.

Widowiskowa plaża Torvanina na wyspie Hiiumaa.

Jadąc drogą od portu, po pokonaniu około 5 km na rozwidleniu należy trzymać się lewej strony. Po chwili można dotrzeć do Suuremõisa, a skręcając za przystankiem autobusowym w prawo – do głównej drogi w kierunku stolicy wyspy – Kärdla. Odbiwszy w nią w lewo, po około 4500 metrach trzeba wypatrywać rozjazdu – kierując się na nim lekko w prawo, zgodnie z drogowskazami na Suuresadama i Hellamaa. Trasa wiedzie spokojnymi lasami, pozwalając odetchnąć świeżym powietrzem oraz rozkoszować się bliskością przyrody. Przemieszczając się na wprost, na skrzyżowaniu zlokalizowanym 5 km od wcześniejszego rozjazdu należy skręcić w lewo, a po kolejnych 1500 metrach – w prawo, jak na Kukka oraz Kõlunõmme. W Kukka, tuż obok obiektu historycznego – ogromnego głazu – trzeba kierować się w prawo i na szutrową ścieżkę, prowadzącą wzdłuż pól i łąk, a następnie lasem obok linii brzegowej aż do lotniska Kärdla w Hiiessaare.

Okrążywszy je po nieutwardzonej ścieżce, należy minąć terminal i skierować się na ulicę Lennujaama, a po kilkuset metrach odbić w prawo. Szlakiem przez las oraz wzdłuż brzegu można dotrzeć do miasta Kärdla. Tuż przy wjeździe znajduje się plaża i kąpielisko, gdzie warto zaplanować krótki odpoczynek i przerwę na pływanie w cieplejszy dzień. Skręcając w prawo w ulicę Ranna, a po chwili – w lewo w ul. Sadama, trzeba jechać na wprost aż do najbliższego ronda, po czym odbić w prawo. Podróżując wzdłuż ul. Kõrgessaare przez las, na skrzyżowaniu za przystankiem należy skręcić w prawo, w stronę miasteczka Lehtma. Po niemal 7 kilometrach, na rozjeździe w pobliżu budynków, trzeba skierować się w lewo.

Większość dróg na trasie ma małe natężenie ruchu i dobrą nawierzchnię.

Po kilkukilometrowej przejażdżce i dotarciu do głównej drogi należy odbić w prawo. Raptem 1500 metrów od skrzyżowania dzieli od latarni morskiej Tahkuna, będącej jedną z ładniejszych atrakcji na tym etapie przejażdżki przez Estonię rowerem. Wracając po tej samej ścieżce na wprost, po nieco ponad 10 kilometrach na rozjeździe w sąsiedztwie parkingu trzeba skierować się w prawo. Po pokonaniu ponad 20 km pośród lasów i pól, na skrzyżowaniu z drogą z pierwszeństwem należy odbić ponownie w prawo. Warto rozglądać się za zlokalizowaną w pobliżu jezdni wiatą, w której można zatrzymać się na krótki odpoczynek. Po kolejnych 7 km na łuku drogi trzeba skręcić w lewo w kierunku Kiduspe, a po 600 metrach – w prawo. W ten sposób można dojechać do latarni morskiej Kõpu, w sąsiedztwie której można napić się smacznej kawy lub zjeść obiad.

Cofając się następnie o około 1600 metrów i skręcając w prawo, należy kontynuować przejażdżkę przez kolejne 6,5 km. Minąwszy przystanki autobusowe trzeba ponownie odbić w prawo oraz ponowić ten manewr po pokonaniu 1500 metrów. Szutrową ścieżką pośród pojedynczych zabudowań i pól da się dojechać do głównej drogi prowadzącej do plaży i portu Sõru, w którą należy skręcić w prawo. Aby dotrzeć do przystani, konieczne będzie wykonanie kilku skrętów: po 7,2 km w lewo, następnie po 8 km w prawo, po 3,6 km – w lewo, a po 12,9 km – w prawo. Kierując się na jedynym napotkanym rondzie w lewo, można znaleźć się przy nabrzeżu w Sõru, skąd trzy razy dziennie kursuje prom na wyspę Saaremaa.

Najsłynniejszą atrakcją na wyspie Saaremaa jest latarnia morska na klifie Panga.

Po dotarciu na Saaremę, należy skierować się na wprost, a następnie – po około 1800 metrach – w prawo. Odbijając ponownie w prawo w miejscowości Leisi, można natknąć się na baśniowo wyglądającą restaurację, w której serwowane są pyszne posiłki. Podróżując dalej przed siebie zgodnie z przebiegiem głównej drogi, da się dotrzeć do oddalonego o około 20 km Pahapilli, gdzie należy odbić lekko w prawo. Po kolejnych 5 km, na skrzyżowaniu, warto skierować swój rower ponownie w prawo. Stąd już tylko 1800 metrów dzieli od słynnego klifu w Pandze.

Wracając tą samą trasą, a przy restauracji – odbijając w prawo, można ponownie dotrzeć do mijanego niedawno skrzyżowania. Kierując się na nim w prawo, należy jechać na wprost do miejscowości Võhma, po czym powtórzyć prawoskręt, przemieszczając się w stronę Mustjala. Skręciwszy na rozjeździe w lewo, a po nieco ponad 2 km – w prawo, trzeba kontynuować przejażdżkę zgodnie z przebiegiem głównej drogi, mijając m.in. miejscowość Kihelkonna – nieopodal której znajduje się Park Narodowy Vilsandi. Podróżując na wprost wzdłuż linii wybrzeża, po dotarciu do niewielkiego skrzyżowania w Üüdibe należy odbić w prawo. Po nieco ponad 10 km – na rozjeździe w sąsiedztwie przystanku autobusowego, trzeba obrać drogę po prawej stronie, prowadzącą do Rahuste.

Szlak na wyspę Vilsandi to jedna z tras, którą pamięta się przez całe życie.

Jadąc przez las, na 376 kilometrze trasy należy skierować się w lewo, ścieżką na ukos. To boczna dróżka zlokalizowana niemal równolegle do głównej, która po nieco ponad 2000 metrów łączy się z nią ponownie w miejscowości Kaunispe. Wybierając na najbliższym skrzyżowaniu drogę po prawej stronie, można dotrzeć do Sääre. Wystarczy skierować się na szutrową ścieżkę w prawo, w kierunku muzeum Sõrve, aby po chwili zobaczyć zlokalizowaną nieopodal słynną latarnię morską. Przemieszczając się dalej wzdłuż wybrzeża, w kierunku północno-wschodnim, należy minąć słynące z pochówku łodziowego Salme, miasteczko Nasva oraz szereg pomniejszych wiosek. Część szlaku prowadzi tu po jezdni, a fragment również po ścieżce dla jednośladów.

Kolejny punkt na trasie to pełne zabytków Kuressaare. Jadąc do końca dróżką dla rowerów i mijając mostek, należy przemieszczać się dalej ulicą Abaja, a następnie pomiędzy parkingiem a hotelem odbić w prawo. Podróżując ul. Pargi można zobaczyć niewielką wysepkę, na której zlokalizowany jest zamek biskupi. Okrążywszy plac zabaw trzeba skręcić w lewo. Ul. Lossi przechodząca w u. Tallinna prowadzi przez centrum miasta i starówkę, gdzie znajdują się główne obiekty zabytkowe. Nieco dalej zaczyna się także ścieżka rowerowa, którą można dotrzeć poza Kuressaare.

Około 2 km za miastem widoczne będzie duże skrzyżowanie; należy skierować się na nim w lewo – zgodnie z drogowskazem na Leisi. Około 11 km dalej, na wysokości przystanku autobusowego, trzeba obrać drogę w prawo, jak do Salavere – na jej końcu skręcając ponownie w tą samą stronę, a po chwili – w lewo. Kontynuując wycieczkę przez Kaali (w którym znajdują się warte zobaczenia kratery po uderzeniu meteorytu), a następnie Kõljala, na rozjeździe w głębi parkingu należy trzymać się prawej strony. Podróżując szutrową ścieżką trzeba minąć główną drogę, po czym odbić w prawo.

Krater po uderzeniu meteorytu w Kaali.

Włączając się do ruchu na asfaltowej trasie poprzez manewr w lewo i jadąc nieustannie na wprost, można minąć położone niecałe 40 km dalej miasteczko Orissaare. Nieopodal niego należy wjechać na główną drogę, skręcając w nią w lewo. Po chwili można znaleźć się na grobli łączącej wyspy Saaremaa oraz Muhu.

Będąc już na drugim brzegu, tuż za pierwszym napotkanym przystankiem należy odbić w lewo, w stronę Nautse. Skręcając dwukrotnie w lewo na położonym około 2 km dalej rozjeździe, można dotrzeć do wsi Koguva, gdzie zlokalizowany jest wart odwiedzenia skansen. Kierując się na początku wsi w prawo, a po 500 metrach – w lewo – na drugim napotkanym rozjeździe trzeba obrać ścieżkę w lewo i na ukos. Na jej końcu znajduje się 11-kilometrowy pieszy szlak na małą wysepkę, gdzie można spotkać rdzennych mieszkańców. Cofając się tą samą trasą o około 3300 metrów, na skrzyżowaniu należy wykonać lewoskręt. Jadąc ciągle na wprost, po dotarciu do głównej drogi trzeba ponownie skręcić w lewo, w kierunku Kuivastu.

Podróżując główną, a częściowo boczną – równoległą – drogą na wschód, warto wypatrywać drogowskazu na Hellamę, wskazującego miejsce skrętu w lewo. Objeżdżając w te sposób kawałek głównego szlaku można obejrzeć z bliska lokalną architekturę, po czym ponownie włączyć się do ruchu na drodze z pierwszeństwem poprzez lewoskręt. Podążając nią do końca da się dotrzeć do Kuivastu, gdzie znajduje się przeprawa promowa do portu w Virtsu. Promy na stały ląd w sezonie letnim kursują nawet co pół godziny.

Po przybyciu na drugi brzeg i jeździe początkowo na wprost, po niecałym kilometrze należy odbić w prawo w ulicę Tammi. Przemieszczając się zgodnie z przebiegiem głównej drogi, po około 5,5 km – na skrzyżowaniu z przystankiem autobusowym – trzeba skierować się w lewo, a na kolejnym – również z miejscem zatrzymywania się pojazdów komunikacji zbiorowej – w prawo. Dotarłszy do trasy z pierwszeństwem, na którą należy wjechać skręcając w prawo, można po 13-kilometrowej przejażdżce znaleźć się przy stacji benzynowej. W tym miejscu konieczny będzie skręt w prawo, a na kolejnym skrzyżowaniu – w lewo w ulicę Tallinna. Stąd już tylko niecały kilometr dzieli od mety całej wycieczki rowerowej przez Estonię, która rozpoczynała się i kończy w miejscowości Lihula.

Jak dotrzeć na punkt startu trasy po Estonii?

Do punktu startowego trasy rowerowej po Estonii najlepiej dotrzeć własnym samochodem. Z Polski najprostsza droga prowadzi przez Litwę i Łotwę. W samym miasteczku Lihula znajduje się kilka parkingów, na których można pozostawić auto na czas całej wycieczki.

Alternatywą jest podróż autobusem do Parnawy, oddalonej o około 60 km od początku trasy. Do miasta kursują m.in. FlixBus i Lux Express. Pomiędzy wyspami można przemieszczać się promami.

Dla osób preferujących loty najbliższe lotnisko znajduje się w Tallinie, skąd w około 2 godziny można dojechać wypożyczonym samochodem do miejscowości Lihula.

Atrakcje na trasie

Przemierzając Estonię rowerem, można natknąć się na wiele ciekawych dla turystów miejsc. Pośród najważniejszych atrakcji znajdują się zarówno obiekty historyczne, jak i te związane z lokalną fauną i florą. Co w takim razie warto zobaczyć?

Pewnym symbolem Estonii są charakterystyczne drewniane wiatraki.

• Haapsalu – portowe miasto z drewnianą zabudową. Znajduje się tu zamek z dawną katedrą, XVIII-wieczny ratusz pełniący obecnie funkcję muzeum regionalnego, dom zdrojowy oraz nadmorska promenada.
  
  
• Kärdla – stolica wyspy Hiiumaa, której historia sięga XVI wieku. Początkowo była to osada rybacka, następnie przez pewien okres – miasteczko przemysłowe specjalizujące się w wyrobach włókienniczych. Obecnie jest to miejscowość wypoczynkowa, w której można zobaczyć m.in. port handlowy z XIX wieku, dobrze zachowane domki robotnicze i kamienny kościół.

Jedna z najstarszych na świecie latarni morskich znajduje się na Kõpu.

• Latarnie morskie Tahkuna i Kõpu na Hiiumie – Kõpu jest jedną z najstarszych latarni na świecie, wzniesioną w 1531 roku. Stoi nieco w głębi lądu na wzgórzu, a jej światło dociera na odległość 26 mil morskich – czyli niemal 50 km. Tahkuna jest natomiast największą latarnią w Estonii, której wysokość wynosi 42 metry. Koszt wstępu do obu obiektów wynosi po kilka euro.

• Park Narodowy Vilsandi z wodnym szlakiem pieszym – archipelag malutkich, bagnistych wysepek, pomiędzy którymi można przemieszczać się piechotą. Woda sięga czasami do kolan, a miejscami – maksymalnie do pasa. Cały szlak w obie strony ma około 11 km długości.

Wędrówka wodnym szlakiem w parku Vilsandi to z pewnością niecodzienne przeżycie.

• Klif Panga na Saaremie – wysoki na 21 metrów i długi na 2,5 km, zbudowany z wapienia oraz składający się z trzech tarasów. W starożytności był miejscem rytualnym, w którym składano ofiary morzu.
  
  
• Latarnia morska Sõrve na Saaremie – budowla wysoka na 52 metry, z której rozciągają się przepiękne widoki. Jest udostępniana dla zwiedzających, a w cenę biletu wliczony jest także wstęp do zlokalizowanego w sąsiednim budynku muzeum.

Imponująco wysoka latarnia morska na Saaremie.

• Kuressaare – stolica wyspy Saaremaa. Najpopularniejszą atrakcją jest tu XIV-wieczny zamek biskupi, jeden z najlepiej zachowanych w krajach bałtyckich. Wędrując po mieście można natknąć się również na wiele obiektów z XVII-XIX wieku, takich jak kościoły, stary młyn, barokowy ratusz czy plac portowy.
  
  
• Skansen w Koguva na wyspie Saaremaa – gdzie można zobaczyć, jak wyglądało życie typowej chłopskiej rodziny w Estonii. Prezentowane są tu stroje ludowe, dzieje regionu, a także rękodzieło. Obiekty muzealne znajdują się w kilku różnych miejscach wioski wciąż zamieszkanej przez potomków ludzi, którzy osiedlili się tu w XVI wieku.

Jeśli chcesz poznać bliżej kulturę dawnej Estonii koniecznie zajrzyj do skansenu.

Noclegi w Estonii – biwakowanie dozwolone!

Podczas całej wycieczki można nocować pod namiotem – zarówno na dziko w atrakcyjnych widokowo miejscach, jak i w obszarach wyznaczonych przez estońskie lasy państwowe. Zgodnie z prawem, w Estonii oficjalnie można biwakować. Jest to najpraktyczniejsze rozwiązanie z uwagi na charakter wyprawy, jednak trzeba pamiętać o dobrym namiocie lub tarpie, bądź hamakach. W sakwach rowerowych warto mieć też środek przeciw owadom, bo potrafią dać się we znaki.

Noclegi pod namiotami to popularna forma rekreacji w Estonii.

Przy szlaku znajdują się również kwatery prywatne oferujące pokoje na wynajem. Jednak z uwagi na duży dystans, trzeba miejsca noclegowe zmieniać codziennie, co wymaga sporego planowania.

Gdzie zjeść na trasie?

Na trasie zlokalizowanych jest wiele obiektów gastronomicznych, w których można zamówić obiad lub napić się kawy. Są one położone zarówno w większych miastach takich jak Haapsalu, Kärdla i Kuressaare, jak i mniejszych wioskach – zazwyczaj w pobliżu atrakcji turystycznych.

Przy szlaku nie brakuje również sklepów spożywczych, w których można uzupełnić zapas prowiantu. Czasem potrafią je dzielić jednak spore dystanse, dlatego ważne jest by zawsze mieć spory zapas wody w bidonach lub bukłaku, a także jakieś batony czy żele energetyczne na wypadek spadku sił.

Co dobrze wiedzieć ruszając na trasę po Estonii?

Estonię rowerem najlepiej zwiedzać w okresie od czerwca do sierpnia, gdy panuje najbardziej sprzyjająca do aktywności na świeżym powietrzu pogoda. Nawet w małych miejscowościach zazwyczaj zlokalizowane są sklepy spożywcze, w których można uzupełnić zapasy. Są one czynne przez cały tydzień, również w niedzielę.

Ceny w Estonii są o około 20% wyższe niż w Polsce. Ponieważ przy szlaku znajduje się niewiele restauracji, warto zabrać ze sobą sporo prowiantu i turystyczną kuchenkę, umożliwiającą gotowanie na biwaku.

W wielu miejscach Estonii można znaleźć naprawdę płytkie wybrzeże Bałtyku.

Z uwagi na fakt, iż wycieczka prowadzi w dużej mierze wzdłuż wybrzeża, przy trasie nie brakuje plaż i kąpielisk. Warto przystanąć przy nich w upalny dzień, odpoczywając i zażywając ochłody w wodach Morza Bałtyckiego. Dlatego do plecaka czy torby rowerowej koniecznie trzeba spakować strój kąpielowy oraz ręcznik. Niezbędne może okazać się także zapięcie, bo choć Estonia jest raczej bezpiecznym krajem, to mimo wszystko nie należy zostawiać roweru bez zabezpieczenia.

Praktyczne wskazówki

Korzystając z aplikacji estońskich lasów państwowych – RMK – można łatwiej znaleźć miejsca przeznaczone do odpoczynku czy rozbicia namiotu. Często są one wyposażone w toalety, wiaty lub paleniska. Trasę można w kilku miejscach skrócić. Z uwagi na brak linii kolejowych na wyspach, nie będzie możliwości przejazdu pomiędzy poszczególnymi punktami wycieczki pociągiem.

Jedno z klimatycznych miejsc wskazanych na wypoczynek w aplikacji RMK.

Sklep rowerowy można znaleźć w Kärdli na wyspie Hiiumaa, w Kuressaare oraz Kuivastu na Saaremie, a w części lądowej Estonii – również w Haapsalu.