Co to jest ostre koło?

Ostre koło (ang. fixed gear, fixie) to typ roweru, który jest niezmiennie popularny. Prosta budowa i niepowtarzalny design sprawiają, że model jest idealny do jazdy po mieście. Jednakże nie posiada on przełożeń i każde wzniesienie może okazać się wyzwaniem. Niemniej jednak warto bliżej przyjrzeć się tego typu konstrukcji!

Rower z ostrym kołem znany był kolarzom startującym w Tour de France. Przez cztery pierwsze lata wyścigu to właśnie na takim modelu najlepsi zawodnicy świata walczyli o miejsce na podium. Dziś taki jednoślad uważany jest za dość dziwny ze względu na specyfikę jazdy, ale jego zwolenników nie brakuje.

Ostre koło ma szereg licznych zalet.

Rower z ostrym kołem – co to takiego?

Patrząc na ostre koło, rower ten wygląda jak singlespeed, ale jego działanie jest jednak nieco inne. Posiada on jeden bieg, a żeby na nim jechać trzeba nieustannie pedałować, nawet zjeżdżając z górki. Dzieje się tak, ponieważ korba i tylna piasta połączone są sztywno łańcuchem, przez co ruch tylnego koła i obrót pedałów jest ze sobą zgodny. Przykładowo – jeżeli pedałujemy do przodu, poruszamy się do przodu, jeżeli kręcimy do tyłu, będziemy się cofać.

Rower ostre koło nie będzie miał na wyposażeniu wszystkich tych części, które odpowiadają za płynną zmianę przełożeń – przerzutek, manetek, kasety lub wolnobiegu, czy też zębatek. Z tego względu masa takiego jednośladu będzie również o wiele niższa, niż standardowych modeli z przełożeniami.

Żeby dobrze opanować technikę jazdy, rowerzysta musi wyrobić w sobie nawyk ciągłego pedałowania, aby bezpiecznie użytkować ostre koło. Hamowanie na takim rowerze może nie przychodzić naturalnie. Brak hamulca może początkowo przyprawiać o zakłopotanie. Kiedy chcemy się zatrzymać lub zredukować prędkość, trzeba wolniej pedałować, co powoduje jednoczesne spowalnianie obrotów tylnego koła. Doświadczeni rowerzyści chwalą sobie taki sposób. Nie mniej jednak jest to dość kontrowersyjny temat, zwłaszcza w świetle prawa, ponieważ rower powinien być wyposażony przynajmniej w jeden sprawny hamulec. Początkującym cyklistom zaleca się jego założenie przynajmniej z przodu, jednak i z tym trzeba uważać. Zbyt intensywne naciśnięcie klamki może spowodować wywrotkę przez kierownicę.   

Problemem może być też na początku zsiadanie i wsiadanie na rower ostre koło, dlatego i tę czynność trzeba wytrenować. Nauki nie ułatwiają pedały, które mają noski (stylowo) lub mechanizm zatrzaskowy (praktycznie). Początkowo brak kontroli nad pedałami oznacza brak kontroli nad jednośladem.

Ostre koło - jak zbudować?

Budowa ostrego koła nie jest bardzo skomplikowana. Przede wszystkim dlatego, że ten typ roweru jest bardzo prosty. Poza tym części do niego można kupić w sklepie, ale także doskonale sprawdzą się te "z drugiej ręki".

Jak zrobić ostre koło krok po kroku? Ogranicza nas jedynie budżet i nasza wyobraźnia. Poniżej krótka instrukcja, na jakie kluczowe elementy musimy zwrócić uwagę, składając tego typu jednoślad.

Jak zrobić ostre koło? Nie musimy posiadać wielu skomplikowanych części.

Rama ostre koło

Najważniejszą cechą ramy do ostrego koła są długie poziome haki, które umożliwią odsunięcie koła i napięcie łańcucha. Zdecydowanie najczęstszym materiałem do budowy szkieletu jest stal. Rurki są ze sobą zwykle łączone za pomocą muf, ale zdarzają się też bezpośrednie spawy.

Ile kosztuje nowa rama do ostrego koła? Ceny są bardzo zróżnicowane. Za najtańszą, niepomalowaną, z najzwyklejszej i ciężkiej stali trzeba zapłacić około 250 zł.

Koła w ostrym kole

Koła ostre koło oparte są najczęściej na piaście torowej. Ma ona osie gwintowane z nakrętkami. Z prawej strony umieszczana jest pojedyncza zębatka, na przykład z 16 zębami. To wersja najprostsza i najtańsza.

Do ostrego koła przyda się piasta flip flop. Wyposażona została w zębatki po obu stronach – z jednej znajduje się wolne koło (wolnobieg), a z drugiej ostre koło. Jeżeli zdecydujemy się na tego typu część, możemy zyskać zupełnie inny rower. Wystarczy odkręcić koło i odwrócić je w poziomie o 180 stopni. Po ponownym założeniu jedzie się nam lżej (jeśli zębatka ma więcej zębów) lub ciężej i szybciej (gdy liczba zębów jest mniejsza).

Obręcz na ostre koło ma zwykle średnicę 28 cali. Sporadycznie spotyka się "26". Tutaj każdy może wybrać coś dla siebie. Najtańsze  wykonane są ze stali, najdroższe to pełne koła kompozytowe. Szprychy zaplatane są podobnie, jak w innych rowerach – na dwa lub trzy krzyże.

Opony w ostrym kole

Ogumienie dobieramy przede wszystkim do ramy i widelca. Producenci podają przeważnie, jaka najszersza opona będzie się nadawać. Problem może pojawić się w starszych modelach rowerów. W ich przypadku, albo polegamy na swoim doświadczeniu, albo metodą prób i błędów staramy się dobrać odpowiednią szerokość. Zwykle ogumienie 25-milimetrowe pasuje do znacznej większości rowerów.

O czym musimy jeszcze pamiętać, kupując oponę do swojego fixie? Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na jej wytrzymałość i odporność na przebicia. Najlepiej sprawdzi się gładka lub z niewielkim bieżnikiem w postaci semi-slicka. Pozostałe cechy – jak rodzaj oplotu, kolor itd. – są mniej istotne.

Rower single speed a ostre koło - jaka jest różnica?

Z pozoru oba te rodzaje jednośladów wyglądają niemalże tak samo i wizualnie trudno je odróżnić. Posiadają one natomiast jedno lub dwa (w przypadku piasty flip-flop) przełożenia.

Rowery single speed i ostre koło ciężko odróżnić na pierwszy rzut oka.

Czy można zrobić ostre koło z wolnobiegu? Nie da się, coś takiego po prostu nie istnieje, a sam pomysł zaprzecza głównej idei. Piasta z wolnobiegiem może być oczywiście wykorzystana do budowy roweru single speed. W takiej sytuacji nie montujemy kasety, a zębatkę – z pomocą pierścieni dystansowych. Mamy do dyspozycji rower z pojedynczym biegiem, ale poza tym nie różni się on zbytnio od klasycznych rozwiązań. Jeśli rowerzysta przestanie pedałować, rower się nie zatrzymuje – koła się nadal obracają. To jest właśnie cecha, która odróżnia klasyczny single speed od ostrego koła.