Rawa Mazowiecka i okolice z perspektywy dwóch kółek

Opis trasy

Województwo łódzkie bywa niedoceniane przez turystów. Tymczasem położone tu miasteczka i klimatyczne zakątki potrafią pozytywnie zaskoczyć. Malowniczy Zalew Tatar, intrygujący dwór w Wilkowicach, czy też częściowo zrekonstruowany Zamek Książąt Mazowieckich w Rawie Mazowieckiej, to tylko niektóre z atrakcji, przez które prowadzi bardzo przystępna trasa rowerowa – w sam raz na jednodniową wycieczkę!

Pole rzepaku na trasie w okolicach Rawy Mazowieckiej.

Prowadząca przez województwo łódzkie trasa rowerowa zatacza pętlę na dystansie około 60 km. Biegnie ona m.in. przez Skoczykłody, Wilkowice, Głuchów, Żelechlinek i Boguszyce. Warto zachować na niej ostrożność z uwagi, że większość szlaku GPS prowadzi wzdłuż drogi asfaltowej współdzielonej z samochodami.  Proponowanym punktem startowym jest park otaczający Zamek Książąt Mazowieckich w Rawie Mazowieckiej, w którego okolicy wydzielone zostały ścieżki rowerowe. Wyruszając z tego miejsca do Skoczykłód, należy kierować się w pierwszej kolejności na most na rzece Rawka. Kilkadziesiąt metrów od niego, po prawej stronie mija się warte odwiedzenia Muzeum Ziemi Rawskiej. 

Farma wiatraków w Skoczykłodach.

W Skoczykłodach można przyjrzeć się zlokalizowanej tu farmie wiatrowej. Następnie należy udać się na północny wschód, do miejscowości Huta Wałowska – jest to jedyny tłuczniowy odcinek tej naprawdę łatwej trasy rowerowej. Kolejną miejscowością, do której należy się skierować, są Wilkowice i znajdujący się w nich neoklasycystyczny dwór. Prowadzi do niego niezbyt szeroka, asfaltowa droga, biegnąca na niektórych odcinkach wśród wyjątkowo malowniczych pól i łąk. Nie inaczej przebiega trasa rowerowa do Głuchowa. Aby do niego trafić, należy skręcić w prawo w Miłochniewicach, obok kapliczki znajdującej się po prawej stronie drogi.

Po dotarciu do Głuchowa mija się położony w centrum budynek Urzędu Gminy. Należy od tego momentu kierować się na południe. Na drugim kilometrze drogi, tuż za znakiem witającym w gminie Żelechlinek, znajduje się urokliwy zbiornik wodny Józefin. Można zaplanować postój tutaj lub w centrum samego Żelechlinka, np. na bardzo ładnie utrzymanym placu Tysiąclecia Państwa Polskiego, w pobliżu Kościoła św. Bartłomieja Apostoła czy Domu Inicjatyw Twórczych. Dalej trasa rowerowa prowadzi na wschód – do Radwanka, a następnie do Boguszyc. Odcinek Żelechlinek-Boguszyce jest częścią czerwonego Szlaku Rowerowego (Szlaku Grunwaldzkiego) wytyczonego z okazji 600-lecia przemarszu wojsk Jagiełły na bitwę pod Grunwaldem. W połowie drogi z Boguszyc do mety poniższej trasy znajduje się Zalew Tatar. Ostatnie 2 kilometry drogi biegną wzdłuż rzeki Rawka do centrum Rawy Mazowieckiej.

Figura św. Jana Pawła II przed kościołem w Boguszycach.

Warto zauważyć, że odcinki wytyczonej trasy od Rawy Mazowieckiej przez Skoczykłody, Hutę Wałowską, Wilkowice, Wysokienice i od Boguszyc do Rawy Mazowieckiej stanowią część zielonego szlaku „Dziedzictwa Gminy Rawa Mazowiecka”. Powstał on po to, aby promować atrakcje turystyczne Rawy Mazowieckiej i by wspierać rozwój turystyki regionalnej Ziemi Rawskiej.

Dojazd do trasy

Przez Rawę Mazowiecką, która stanowi początkowy i końcowy punkt powyższej trasy rowerowej, nie przebiega linia kolejowa. Można do niej dotrzeć autobusem PKS lub własnym środkiem transportu.

Dla zmotoryzowanych znalezienie miejsca parkingowego nie stanowi tu dużego wyzwania. Ogólnodostępne parkingi mieszczą się np. obok Miejskiego Domu Kultury, przy ulicy Krakowskiej. W sezonie wakacyjnym (w soboty) na odcinku Rawa Mazowiecka – Biała Rawska kursuje kolej wąskotorowa. Linia ta stanowi jednak raczej atrakcję, pozwalającą spojrzeć na tereny Ziemi Rawskiej z innej perspektywy.

Atrakcje na trasie

Wyruszając na trasy rowerowe województwa łódzkiego, warto zwrócić uwagę na malownicze krajobrazy tych terenów. Wykorzystywane do uprawy różnego rodzaju roślin równiny, z występującymi gdzieniegdzie pagórkami morenowymi i dolinami rzek, potrafią zachwycić na równi z licznymi zabytkami.

Pomnik Koni w Rawie Mazowieckiej.

Najważniejsze atrakcje turystyczne Rawy Mazowieckiej mieszczą się w zrewitalizowanym, zielonym centrum miasta. Podczas przejazdu przez nie, można podziwiać zabytki łączące przeszłość z teraźniejszością, takie jak odrestaurowane w 2020 roku jatki miejskie. Warto odwiedzić tu też m.in. rynek Starego Miasta, Muzeum Ziemi Rawskiej i Park Miejski. Włodarze Rawy Mazowieckiej zadbali zarówno o estetyczny wygląd, jak i funkcjonalność miasta. W przestrzeni publicznej zasadzonych zostało wiele drzew i kwiatów, ale można znaleźć tu także liczne ławki czy wiaty rowerowe.

Urokliwy park miejski w Rawie Mazowieckiej.

Miejscami, które powinien zwiedzić każdy turysta odwiedzający Rawę Mazowiecką i jej okolice są także:

• Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – na jego terenie mieści się kolegium jezuickie i Ogród Dialogu. W barokowym wnętrzu świątyni dostrzec można liczne, interesujące artefakty. Należą do nich m.in.: gotycka chrzcielnica z końca XIV w., naczynia liturgiczne z XVII-XIX w., ornaty sprzed 300 lat oraz pas słucki z XVIII w. W tutejszym kolegium jezuitów kształcił się Jan Chryzostom Pasek, który zasłynął jako pamiętnikarz epoki baroku.
  
  
• Ogród Dialogu – zlokalizowany w parku otaczającym budynki świątyni, zrewitalizowanym w 2022 roku. Jego częścią jest Droga Krzyżowa Narodu Polskiego, utworzona z 15 kunsztownie wykonanych z piaskowca kapliczek. Innym wartym uwagi zakątkiem Ogrodu Dialogu, jest Krąg Pokoju. Kamienny różaniec powstał na podobieństwo tego, który otacza grób bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Warszawie.
  
  
• Zamek Książąt Mazowieckich – XIV-wieczna budowla pełniła funkcję warowni na szlaku handlowym z Pomorza na Ruś. Została ona poważnie uszkodzona w okresie „szwedzkiego potopu”, a następnie w czasie wojny polsko-rosyjskiej w XVIII wieku. Rewitalizacja obiektu rozpoczęła się po II Wojnie Światowej. Prace objęły zarys fundamentów, fragment murów kurtynowych i ośmioboczną basztę.
  
  
• Zalew Tatar – składa się z dwóch zbiorników oddzielonych jazem, utworzonych na rzece Rawka. Większy ma powierzchnię 55 hektarów. Na terenie mniejszego, 18-hektarowego ustanowiono Rezerwat Przyrody. W sąsiedztwie akwenów znajduje się Ośrodek Sportu i Rekreacji. Do dyspozycji mieszkańców Rawy Mazowieckiej i turystów odwiedzających na wakacje Zalew Tatar są tu też m.in. piaszczysta plaża, las otaczający zbiorniki, pieszo-rowerowa ścieżka wyznaczona wokół zalewu, hotel, puby, restauracje oraz wypożyczalnia sprzętu i siłownia zewnętrzna.
  
  
• Dwór w Wilkowicach – został wzniesiony ok. 1850 roku na życzenie Leonarda Wilskiego. Budowla w stylu neoklasycystycznym, usytuowana na morenowych pagórkach ma ogromną wartość historyczną i kulturową. Na przestrzeni wieków wielokrotnie dawała schronienie znanym postaciom polskiej historii. Od 2006 roku dwór znajduje się w rękach prywatnych. Na terenie kompleksu dworskiego znajduje się obecnie m.in. park, winnica, górka astronomiczna, staw kwiatowy, plaża i baseny. Będąc w tym regionie, warto odwiedzić także samą wieś Wilkowice. Należy ona do grupy wiosek tematycznych – nazywana jest „wsią różaną”. Na jej terenie można natknąć się na różne obiekty np. przystanki autobusowe lub studnie z wymalowanymi różami.
  
  

Dworek w Wilkowicach.

• Kościół parafialny p.w. św. Wacława w Głuchowie – wybudowana w stylu późnobarokowym świątynia powstała w roku 1786. Na jej terenie znajduje się kuta, żelazna ambona, cudowny obraz Matki Bożej Głuchowskiej z XVII w., rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego i organy z 1792 r. Obok kościoła wznosi się neogotycka dzwonnica datowana na 1821 r., kapliczka św. Jana Nepomucena z końca XVIII w. i budynki plebani.
  
  
• Centrum Głuchowa – na terenie niewielkiego, urokliwego miasteczka znajduje się kilka interesujących obiektów. Jednym z nich jest ścieżka edukacyjna w parku położonym pomiędzy Aleją Klonową a ulicami Spacerową i Wiatraczną, której tematem przewodnim są polskie ptaki. Kolejnym, wartym odwiedzenia miejscem, jest tzw. „Muzeum róży”, czyli ogród znajdujący się przed budynkiem dawnej szkoły rolniczej, w którym rośnie kilkanaście odmian tych kwiatów. Przy każdym z nich umieszczono tabliczkę z informacjami na temat danej odmiany i ciekawostkami. W mieście, przy pętli autobusowej znajduje się także podobnie wykonane „Muzeum wierzby”.
   
• Żelechlinek – odwiedziny w tej miejscowości to okazja, aby zobaczyć atrakcje turystyczne związane z pszczelarstwem. O przywiązaniu do niego mieszkańców, przypominają herb i flaga miasteczka, przedstawiające brunatnego, opartego o złoty ul niedźwiedzia na zielonym tle. Odnowione centrum, zwłaszcza okolice Domu Inicjatyw Twórczych, to przyjemne dla oka miejsce. Na położonym nieopodal placu znajduje się skatepark, altana, łąki kwietne oraz rzeźba św. Ambrożego – patrona pszczelarzy. W mieście można natknąć się też na rzeźbę niedźwiedzia, który jest symbolem Żelechlinka.
  
  
• Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Stanisława, Biskupa i Męczennika w Boguszycach – pierwszy, drewniany gmach świątyni powstał już przed 1467 rokiem. Obecny kościół ukończono w 1553 roku. W późniejszych latach został on rozbudowany o kruchtę południową i zachodnią, a także zakrystię. Świątynia zaliczana jest do zabytków zerowej klasy. Jej oryginalnie wyposażone wnętrze, ozdobione licznymi figurami świętych zachwyca zarówno mieszkańców, jak i turystów, którzy chętnie odwiedzają to miejsce.

Noclegi lub miejsca postojowe

Prezentowana trasa jest na tyle krótka, że nawet początkujący rowerzysta jest w stanie pokonać ją w ciągu jednego dnia. Planując wojaże na tych terenach, warto zarezerwować sobie jednak czas na kilka dłuższych postojów. Pierwszy z nich można zaplanować w okolicy wilkowickiego dworku.

Przerwę w podróży można zrobić sobie też w Głuchowie, obok zajezdni autobusowej w przestrzeni przeznaczonej dla turystów lub w okolicy urokliwego zbiornika Józefin, na trasie z Głuchowa do Żelechlinki.

Miłośnicy turystyki rowerowej, którzy postanowią jednak skorzystać z noclegu, mogą zatrzymać się w pobliskich hotelach. Miejscami godnymi polecenia są np. hotele Arkada i Sevilla w miejscowości Niwna, a także Zajazd pod Żurawiem w Ściekach i Hotel Hetmański w miejscowości Podlas.

Gdzie zjeść

Rawa Mazowiecka to miasteczko, w którym można znaleźć kilka solidnych lokali gastronomicznych. Położona nad Zalewem Tatar i otoczona parkiem restauracja Klimaty (ul. Katowicka 16), ale i elegancka Pod Basztą (ul. Zamkowa 1), serwujące klasyczne, „domowe” potrawy Rawskie Smaki (ul. Kościuszki 18), czy też reklamujący się ekspresową obsługą Kwadrans (plac Marszałka Józefa Piłsudskiego 10) – to tylko niektóre propozycje miejsc, w których można smacznie zjeść. Odwiedzając te tereny w sezonie wakacyjnym, warto spróbować także lodów rzemieślniczych, serwowanych w Głuchowie lub Żelechlinku.

Dobrze wiedzieć

Opisywana pętla z Rawy Mazowieckiej m.in. przez Ścieki, Skoczykłody, Hutę Wałowską, Wilkowice, Głuchów, Żelechlinek oraz Boguszyce to wyjątkowo przyjemna i łatwa trasa rowerowa. Brak stromych podjazdów, a także stosunkowo niewielki dystans do pokonania sprawiają, że jest ona odpowiednia nawet dla rodzin z dziećmi. Fakt, że biegnie w znacznej większości po utwardzonych, gminnych i powiatowych drogach o niewielkim natężeniu ruchu pozwala ją przejechać komfortowo dowolnym rodzajem roweru – szosowym, gravelowym czy MTB, ale także trekkingowym czy crossowym.

Trasa prowadzi obok Zalewu Tatar. Wiosną czy latem warto zatrzymać się w tym miejscu po to, aby popływać, wypożyczyć łódkę lub rowerek wodny. Podczas jazdy wielokrotnie mija się sklepy spożywcze, w których można zaopatrzyć się w napoje lub przekąski.

Osoby, które chciałyby dowiedzieć się więcej na temat atrakcji turystycznych Rawy Mazowieckiej i jej okolic, mogą udać się do Punktu Informacji Turystycznej, zlokalizowanego pod adresem Kościuszki 5.

Praktyczne wskazówki

Mimo że wyprawa po Ziemi Rawskiej według opisywanej trasy rowerowej nie stanowi dużego wyzwania, warto się do niej dobrze przygotować. Przed wyruszeniem w drogę należy sprawdzić stan techniczny roweru oraz upewnić się, że na jego wyposażeniu znajduje się wygodne siodełko i sprawne lampki. Warto posiadać przy sobie także zestaw naprawczy oraz pompkę do kół, ponieważ sklepy rowerowe oraz serwis znaleźć można na tym terenie jedynie w samej Rawie Mazowieckiej. W razie awarii można skorzystać również ze stacji naprawczych zlokalizowanych nad zalewem oraz przy ścieżce rowerowej prowadzącej do rawskiego parku miejskiego.