Przez Beskid Śląski i Żywiecki – czerwona trasa rowerowa na Słowację

Opis trasy

Czy jest lepsze miejsce na start rowerowej wycieczki niż Plac Ratuszowy w historycznej dzielnicy w Bielsku-Białej? Jeszcze ostatnie spojrzenie na pomnik Pampaliniego i hipopotama – można ruszać w drogę, najlepiej czerwonym szlakiem rowerowym. Poprowadzi on przez malownicze krajobrazy oraz liczne atrakcje regionu, a śmielsi cykliści mogą nim dotrzeć aż do Martin – centrum narodowej kultury Słowacji.

Trasę rowerową można pokonać już w 5 godzin. Niektórzy skuszą się na przejechanie jej w dwa lub trzy dni, co pozwoli jeszcze lepiej poznać miejscowe atrakcje. Przez większą część dystansu pod kołami będzie znajdować się asfalt, wyjątek stanowią krótkie fragmenty w okolicach Buczkowic i Rajczy, gdzie droga stanie się nieutwardzona. Z racji regionu, przez który przebiega trasa, należy spodziewać się kilku większych wzniesień, więc dobra kondycja jest wskazana. Suma przewyższeń to aż 966 metrów, przy czym sumaryczny spadek to tylko 434 metry. Trasa nie jest zalecana na wspólną podróż z dziećmi, gdyż nie tylko dystans może stanowić dla nich wyzwanie, ale także napotkane przewyższenia terenu. 

Rozpoczynając podróż w Bielsku-Białej należy kierować się w stronę malowniczego Beskidu Małego, gdzie powitają nas piękne widoki. W miejscowościach Wilkowice, Bystra, Buczkowice i Lipowa można doświadczyć uroków życia górskiego i poczuć spokój tych atrakcyjnych miejscowości.

Dalsza część trasy prowadzi przez Beskid Śląski i Węgierską Górkę, gdzie krajobraz staje się jeszcze bardziej górzysty i urozmaicony. Tereny zaskakują swoją dzikością czy zapierającymi dech w piersi widokami. Jadąc uliczkami większych i mniejszych wsi można dostrzec wyłaniające się zza budynków górskie szczyty.

Przez Trakt Cesarski trasa prowadzi do miejscowości Milówka i dalej w kierunku granicy polsko-słowackiej niemalże brzegiem rzeki Soła do Przełęczy Glinka. Tu rozpoczyna się przygoda w słowackiej części, prowadząca przez malowniczą miejscowość Terchová aż do historycznego miasta Martin.

Dojazd do trasy

Bielsko-Biała jest świetnie skomunikowanym miastem i bez problemu dotrzemy autobusem w pobliże Placu Ratuszowego. Poruszając się MZK Bielsko, należy pamiętać, że zgodnie z regulaminem:

Przewóz rowerów w pojazdach może odbywać się, jeżeli nie utrudnia to przejścia, nie naraża na szkodę innych pasażerów i ich mienia oraz nie zasłania widoczności kierującemu pojazdem lub nie zagraża bezpieczeństwu ruchu.

Dojazd do miasta spoza regionu też nie okaże się kłopotliwy z uwagi na bliskość drogi ekspresowej S52, autostrady A1, a także połączenia kolejowego Kolei Śląskich. Samochód można zostawić na parkingu miejskim przy ulicy Romana Dmowskiego 16, skąd do Placu Ratuszowego jest dosłownie kilkanaście metrów.

Atrakcje na trasie

• Bielsko-Biała — miasto, które istnieje od 1951 roku. Leży w województwie śląskim nad rzeką Białą na terenach Beskidu Małego i Beskidu Śląskiego. Znajduje się tutaj sporo atrakcji, które trzeba zobaczyć, takie jak: pomnik Bolka, Lolka, Reksia oraz wiele miejsc wartych odwiedzenia jeszcze przed startem, np. Muzeum Historyczne, Zamek Książąt Sułkowskich, Dom Tkacza czy miejscowy teatr.

Widok na rynek i kościół św. Mikołaja w Bielsku-Białej.

• Kościół Św. Barbary w Bielsku-Białej — historyczna świątynia katolicka usytuowana w malowniczej dzielnicy Mikuszowice Krakowskie. Została wzniesiona w roku 1960 i stanowi doskonały przykład tradycyjnej architektury sakralnej w stylu charakterystycznym dla regionu śląsko-małopolskiego. Jej unikalna konstrukcja i piękne detale architektoniczne przyciągają uwagę wszystkich, którzy mają okazję odwiedzić to miejsce.
  
  
• Wilkowice — urokliwa miejscowość usytuowana u stóp Magurki w sercu Bramy Wilkowickiej. To wyjątkowe miejsce skrywa w sobie wiele naturalnych skarbów. W samym sercu Wilkowic znajduje się park, który stał się prawdziwym laboratorium przyrodniczo-dydaktycznym. Tutaj specjalnie przygotowana ścieżka pozwala odkryć unikalne gatunki roślin chronionych, np. czosnek niedźwiedzi, lilia złotogłów, pióropusznik strusi i inne. Dodatkowo możemy podziwiać trzy niezwykłe drzewa, pomniki przyrody, które przekroczyły wiek 100 lat: jawor, buk i dąb.
  
  
• Beskid Mały — nierozłączna część Beskidów Zachodnich. Rozciąga się na długość 35 kilometrów i szerokość 10 kilometrów. To prawdziwa oaza natury i spokoju okraszona bajecznymi krajobrazami. Tu znajduje się „Kaskada Soły” — trzy sztuczne jeziora, które pełnią funkcję zbiorników retencyjnych oraz źródła wody pitnej. Najwyższym wzniesieniem w tej formacji górskiej jest Czupel, wznoszący się na wysokość 933 m n.p.m.
  
  
• Bystra — urocza miejscowość usytuowana nad rzeką Białą, która powstała z połączenia dwóch wsi — Bystra Śląska i Bystra Krakowska. Znajduje się tutaj Muzeum poświęcone wybitnemu polskiemu akwareliście, Julianowi Fałatowi. Obrazy jego autorstwa wiszą w zabytkowej wilii zwanej „Fałatówką”.
  
  
• Buczkowice — miejscowość położona na pograniczu Beskidu Śląskiego i Kotliny Żywieckiej. W okolicy biegnie ścieżka rowerowo-piesza nad Żylicą.
  
  
• Kotlina Żywiecka — największa z kotlin w regionie beskidzkim, zajmująca imponującą powierzchnię ponad 100 km². Otaczające ją pasma górskie to:
  
  
  • od południowego wschodu Beskid Żywiecki, często nazywany też Beskidem Wysokim,
  • od zachodu Beskid Śląski,
  • od północy Beskid Mały,
  • od wschodu Beskid Średni, który jest znany także jako Beskid Makowski.

Widok na dolinę w górach beskidzkich.

• Lipowa — miejscowość usytuowana w Kotlinie Żywieckiej, u podnóża imponującego Skrzycznego. To miejsce, w którym znajduje się rezerwat przyrody o nazwie „Dolina Zimnika” ze ścieżką dydaktyczno-przyrodniczą. Przez Lipową przepływa rzeka Leśnianka, która od roku 1856 odgrywa ważną rolę w produkcji słynnego na całym świecie piwa żywieckiego.
  
  
• Beskid Śląski — jeden z najbardziej urokliwych regionów turystycznych w Polsce. W skład głównych miejscowości turystycznych tego obszaru wchodzą: Ustroń, Wisła, Brenna oraz Szczyrk. Cieszą się one ogromnym zainteresowaniem wśród pasjonatów kolarstwa górskiego oraz fanów sportów zimowych. Najwyższe wzniesienia to: Skrzyczne (1257 m n.p.m.) i Barania Góra (1220 m n.p.m.).
  
  
• Węgierska Górka — nazywana również „Westerplatte Południa”. Stanowi doskonałą bazę wypadową do odkrywania szlaków górskich Beskidu Śląskiego i Żywieckiego. W roku 1939 na tym obszarze wzniesiono cztery forty obronne w celu obrony przed niemiecką inwazją.
  
  

Beskid Żywiecki to prawdziwa ostoja natury.

• Beskid Żywiecki — drugie, po Tatrach, co do wielkości pasmo górskie w Polsce. W okresie letnim malownicze wioski i miasteczka przyciągają turystów pieszych, natomiast zimą jest to raj dla narciarzy, którzy korzystają z licznych wyciągów narciarskich. Dwa najwyższe szczyty Beskidu Żywieckiego to Babia Góra (1725 m n.p.m.) i Pilsko (1557 m n.p.m.).
  
  
• Droga Krzyżowa na Matyskę — zwana również jako Golgota Beskidów. Wiedzie na wzgórze Matyska (609 m n.p.m.). Przyciąga licznych pielgrzymów, głównie ze względu na imponujący Krzyż Milenijny znajdujący się na szczycie — widoczny nawet z oddalonej o ponad 20 kilometrów Bielska-Białej.
  
  

Beskid Żywiecki, widok na Matyskę.

• Trakt Cesarski — historyczny, cesarski szlak handlowy z czasów Galicji, który został zbudowany w latach 1772-1785. Prowadził on z Wiednia przez Białą, graniczącą ze Śląskiem Cieszyńskim, a następnie przez Kraków, Bochnię, Brzesko, Tarnów, Rzeszów, Jarosław, Przemyśl i Gródek Jagielloński, aż do Lwowa.
  
  
• Milówka — rodzinna miejscowość braci z zespołu Golec uOrkiestra. Słynie również z Muzeum Regionalnego „Stara Chałupa”, gdzie można poznać historię i kulturę regionu. Ponadto, warto spróbować regionalnych przysmaków w miejscowych gospodach.
  
  
• Rajcza — urokliwa miejscowość położona w Beskidzie Żywieckim. Podczas wizyty w Rajczy trzeba koniecznie odwiedzić zespół pałacowo-parkowy.
  
  
• Ujsoły — wieś usytuowana w sercu Beskidu Żywieckiego, tuż przy granicy ze Słowacją. To właśnie tutaj odbywają się Wawrzyńcowe Hudy, mające swoje korzenie w dawnych wierzeniach i kultach. Punktem kulminacyjnym jest palenie hudy – drewnianej konstrukcji o wysokości 20 metrów –  co tym samym ma odstraszać zło. Najstarsza i niezwykle fascynująca, ludowa tradycja sięga swoimi korzeniami czasów obchodów święta św. Wawrzyńca.
  
  
• Przełęcz Glinka — przejście górskie, znane również jako Ujsolska Przełęcz, położone na wysokości 845 m n.p.m. Stanowi ważny punkt komunikacyjny, łączący Ujsoły na Żywiecczyźnie z miejscowością Novocią na słowackiej Orawie. Przez przełęcz biegną piesze szlaki turystyczne, a od niedawna stanowi ona także fragment polsko-słowackiej trasy rowerowej.
  
  
• Terchowa (SK) — miejsce turystyczne, otoczone przez majestatyczne, górskie szczyty, niepowtarzalne formacje skalne, malownicze doliny i urokliwe wioski. Znajduje się tutaj muzeum poświęcone słynnemu zbójnikowi Janosikowi. Warto również zatrzymać się na kilka dni i zwiedzić Park Narodowy Mała Fatra i Kisuckich Wierchów.
  
  
• Martin (SK) — miasto położone w Turczyńskiej Kotlinie. Otoczone jest z północno-zachodniej strony przez malownicze pogórze Małej Fatry, a ze wschodu przez majestatyczną Wielką Fatrę. Warto zwiedzić to miejsce i poczuć jego atmosferę, zaznajamiając się z miejscową kulturą.

Noclegi lub miejsca postojowe

Trasę bez problemu można przejechać w jeden dzień, ale żeby naprawdę poczuć klimat tego regionu, warto zaplanować nocleg i poświęcić więcej czasu na poznanie okolicy i tego, co oferuje. Po drodze lub lekko zbaczając, znajduje się wiele miejsc, w których można odpocząć, a także uzupełnić zapasy jedzenia i picia.

Gdzie zjeść

Trasa jest na tyle popularna, że nie ma problemu ze znalezieniem miejsca do odpoczynku i zjedzenia dobrego, regionalnego obiadu. W okolicach Węgierskiej Górki można zatrzymać się w Gospodzie pod Niedźwiedziem, która oferuje lokalne dania m.in. placki ziemniaczane pieczone na blasze, które są wizytówką Żywiecczyzny. Do tego można skusić się na kwaśnicę i pierogi, a także dania z dziczyzny. Warto posilić się też w Gospodzie u Wandzi i Jędrusia w Milówce.

Dobrze wiedzieć

Trasa z Bielska-Białej na Słowację to propozycja od Beskidzkiego Towarzystwa Cyklistów, dynamicznie rozwijającej się organizacji promującej aktywny, rowerowy wypoczynek. Tworzy ją grupa entuzjastów regionu i zdrowego stylu życia, która organizuje różnorodne wydarzenia cykliczne, włączając w to rodzinne rajdy, międzynarodowe wyścigi w ramach „Festiwalu Miast Partnerskich: Frydek Mistek, Żylina” oraz Cyklojazdę. Ponadto z inicjatywy Beskidzkiego Towarzystwa Cyklistów oznakowano ponad 360 kilometrów tras rowerowych.

Praktyczne wskazówki

Z uwagi na poruszanie się w ruchu drogowym, założenie kasku i odblaskowych elementów jest niemalże obowiązkowe. Do tego warto spakować w sakwy lub plecak kurtkę przeciwdeszczową, bluzę rowerową (pogoda w górach bywa kapryśna i zmienna) oraz podstawowe narzędzia naprawcze. Pomimo tego, że w Bielsku-Białej znalezienie serwisów i sklepów rowerowych nie będzie problemem, to im dalej, tym może być ciężej namierzyć takie miejsca. W związku z tym warto mieć przy sobie zapas łatek i dętkę. Przyda się również sprawne oświetlenie.